Het vermelden waard - SIP panelen prijs stabiel geen verhoging 

Demontabel bouwen

IFD,modulair bouwen door  Joost de Vrij - Note Ron van Gelder 

IFD staat voor Industrieel, Flexibel en Demontabel bouwen. IFD bouwtechniek is een geïntegreerde benadering van modulair ontwerpen en bouwen. Daarbij wordt rekening gehouden met mogelijke veranderingen in gebouwen, door ze zoveel mogelijk samen te stellen uit industrieel vervaardigde bouwcomponenten. Flexibele gebouwen of woningen sluiten blijvend aan op de wensen van gebruikers en bewoners en kunnen relatief eenvoudig aangepast worden wanneer deze wensen of gebruikers veranderen. De functie van een gebouw kan veranderen;IFD speelt hierop in door een flexibele en dus eenvoudiger methode van aanpassen (denk aanmodulair bouwen,plug-and-playen "lego-stenen" als gestandaardiseerde bouwcomponenten).
(Ook wordt gesproken over (* circulair ontwerpen en bouwen) om het meer duurzame karakter van IFD aan te geven.)

*Circulaire economie

Ook: circulariteit; soms: blue economy. "Circulaire Economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt en waardecreatie in iedere schakel van het systeem nastreeft."

"Volgens Brundtland is een duurzame ontwikkeling het zorgdragen voor een leefbare aarde nu en later. Een voorwaarde of subdoel is dat we uitputting voorkomen van voorraden: grondstoffen, fossiele brandstoffen, 'schone' lucht, water, bodem en biodiversiteit. Dit bereiken we door circulair te bouwen en te beheren: voorraden in een gesloten kringloop houden en zonder schadelijke emissies naar lucht, water en bodem." (Duurzaam gebouwd.)

Circulaire economie is de veralgemenisering van het principecradle-to-cradle. Bij cradle-to-cradle wordtafval gezien als grondstofvoor hetzelfde of een ander proces.
Bij cradle-to-cradle wordt meestal van het producerende bedrijf uitgegaan: afval van het bedrijf wordt weer gebruikt in het bedrijf zelf en na het leven van het product wordt het weer ingezameld om, meestal na een behandeling, opnieuw te gebruiken.
De term circulaire economie bouwt dit cradle-to-cradle-principe uit naar de "volledige" productie-economie. Simpel gesteld wordt een technisch proces afgebeeld als lineair proces en een biologisch proces als circulair. In de natuur bestaat eigenlijk geen afval: alle afval wordt op een of andere manier weer nuttig gebruikt.In de ideale technische economie vormen alle ingezamelde, gebruikte/verbruikte materialen de grondstof voor nieuwe producten.

Het streven van circulaire economie is (uit het Programma "Van Afval Naar Grondstof"):
- duurzaam omgaan met natuurlijke bronnen (sustainable sourcing)
- zuinig omgaan met grondstoffen (resource efficiency)
- slim ontwerpen van producten (eco-design en substitutie van niet duurzame materialen)
- materialen en voorwerpen langer en meerdere keren gebruiken (hergebruik en reparatie)
- optimaal benutten van reststromen (zo hoogwaardig mogelijk hergebruik).

De overgang van een lineaire naar een circulaire economie is niet gemakkelijk. Langere tijd zal er eentussenfasezijn, waarbij een deel van de producten en materialen goed herbruikbaar is en een ander deel nog niet. Misschien bereiken we nooit het ideaal, maar het streven is duidelijk aanwezig en dat levert veel op voor mens, dier en natuur.

Er zijn verschillende ezelsbruggetjes om de mate van circulariteit (de R-ladder) onder de aandacht te brengen, vaak afhankelijk van het stadium waarin een product / bedrijf / onderneming verkeert om naar volledig "circulair" te zijn.

• 10R-circulariteit(de R10-ladder is een uitgebreide variant, geeft een uitgebreid maar helder beeld)

• Hergebruik 5R of 6R(oude variant, vooral gericht op hergebruik)

• 6R(een nieuwe R6-variant, met aandacht vóór de aankoop)

• Aspecten(geeft extra informatie over circulair bouwen e.d.

Dooreen aantal maatschappelijke problemen zoals:

• het tekort aan woningen

• de hoge prijs van woningen (in zijn algemeenheid gebouwen)

• de trage manier van besluitvorming (centrale overheid is zuinig en overdreven georiënteerd op de markt, ontspoorde invloed van het milieu, marktwerking van de sociale woningbouw, doorgeschoten winst-streven van zowel gemeenten en woningcorporaties als projectontwikkelaars)

• de trage manier van bouwen (elke keer weer het wiel uitvinden, elke keer weer dezelfde fouten, stapelen van kleine bouwdelen)

• het tekort aan vakmensen in de bouw (mede door onderwaardering van techniek en handwerk van de centrale overheid die liever iedereen achter een bureau heeft zitten)

kan circulair bouwen een combinatie zijn van / met:

• houtbouw(natuurlijke circulaire materialen, natuurlijke kringloop dus met nagroeibare materialen)

• agile werken

• parametrisch ontwerpen

• BIMen andere software waardoor bouwen minder faalkosten geeft en beter en goedkoper zou moeten worden; voor digital twins is het wellicht nog wat te vroeg*)

• seriematige bouw (cataloguswoningene.d.; een goed concept vermindnert veel kosten

• prefab(bouwdelen in de fabriek maken)

• digitale productietechnieken(robots e.d.)

• uitgaan van total cost of ownership(TCO; dus niet alleen de kosten van ontwerp, grond en bouwen, maar ook tijdens de levensduur van het gebouw de kosten van onderhoud en reparatie, eenvoud van veranderen van functie of vernieuwen van installaties en andere delen van het gebouw, eenvoud van circulair slopen e.d., dus de gehelelevensduurcyclus)

• technologische kringloop (hoogwaardige recycling van beton, staal, aluminium, kunststoffen) maakt helaas dat de bouw van een woning alleen maar langer duurt (moelijk de juiste materialen te vinden en de zekerheid dat het materiaal toegestaan is wat betreft sterkte en isolatiewaarde e.d. en maakt de woning alleen maar duurder).

10R-circulariteit, R10-ladder (met dank aan UP projectinrichting):

De 10R-ladder geeft aan in welke fase van circulariteit een product of dienst zich bevindt om zo min mogelijk vervuiling en afval te produceren, tijdens fabricage, levensduur en afdanken. (Soms kan het ook aangeven waar wijzelf ons bevinden in dit stappenplan.)
Er stappen 1 t/m 3 zijn het gunstigst voor het circulaire karakter (groen), 4 t/m8 zijn neutraal (paars hier) en 1 t/m 3 zijn vaak noodzakelijk maar vanuit de circulaire economie voor verbetering vatbaar (rood). Bedenk wel: in veel omgevingen geldt nog steeds dat elke stap en zelfs elke wens om te komen tot een circulair bestaan van producten een verbetering is.

Design: product niet gebruiken of slimmer maken en slimmer gebruiken

Het beste is al in de ontwerpfase met het circulaire karakter van een product rekening te houden, niet alleen voor het product zelf, maar ook voor de materialen / grondstoffen en indien mogelijk het vereiste transport naar leverancier of klant.

1.Refuse:weigeren / heroverwegen. Het gaat er om anders te denken en een andere manier van organiseren. Dit vraagt om sociale innovatie. Omvat zowel weigeren ("als je het niet nodig heb, koop het dan niet") als deelgebruik ("van eigen bezit naar gedeeld gebruik") als heroverwegen ("ik koop niet dus er worden geen nieuwe materialen / grondstoffen gebruikt"). Het is het begin van circulair denken en doen. Stoppen met het kopen (en eigenlijk ook gebruiken) van spullen die niet nodig blijken te zijn. Deelgebruik is gemakzuchtig en pragmatisch, maar koop van een nieuw object is daardoor niet noodzakelijk.**)

2.Redesign / Rethink:herontwerpen, met circulariteit als uitgangspunt. Het gaat hierbij om het anders of nieuw ontwerpen of het zodanig aanpassen van het ontwerp dat het nieuwe of hernieuwde product een langere levensduur heeft (of beter benut kan worden), een betere modulaire opbouw heeft en bestaat uit duurzame materialen. Monteren / assembleren in plaats van lijmen en metselen maakt demontage en hergebruik gemakkelijker; het bouwdeel of onderdeel isdemontabelwaardoor hergebruik eenvoudiger is, zie bijvoorbeeldindustrieel bouwen. Ontwerpen met eenvoudige "losmaakbaarheid" als criterium wordtDesign for Disassembly(DfD) genoemd. Een ontwerp moet ook gericht zijn op bouwen met meer mogelijkheden tot functionele aanpassing van de ruimte, zie bijvoorbeeldIFD. Een voorbeeld van beter benutten uit de consumentensfeer is SodaStream waardoor we niet steeds weer nieuwe flesjes koolzuurhoudende drank moeten kopen (en steeds weer lege flesjes hebben).

3.Reduce:verminderen. Het gaat hierbij om het verbruik van grondstoffen tijdens de productie te reduceren. Kijk bij een nieuwe aankoop ook naar een product dat voor het milieu minder belastend is geproduceerd (of gerecycled is) en ook in het gebruik minder belastend is. Duurzame producten gaan langer mee, maar dat is helaas niet altijd gewenst in verband met mode en trends en natuurlijk commercie. Dus probeer trends te herkennen en er niet onmiddellijk aan mee te doen. (Voor burgers én bedrijven geldt ook: "consuminderen".)

Productleven: levensduur verlengen bestaand product en onderdelen, minimaliseer het gevolg van het gebruik

Wanneer de levensduur van een product of de onderdelen ervan verlengd kan worden, is er minder afval.
Belangrijke aspecten zijn de mogelijkheid het product of onderdelen ervan op enige manier te hergebruiken:
- "Hoe kleiner de elementen en hoe meer gestandaardiseerd ze zijn, hoe groter de kans dat je ook echt een hergebruikmarkt op gang kunt krijgen." (Christa de Vaan,Arup, in Bouwwereld 02/2023)
- Verder speelt de traceerbaarheid(traceability)van het product een rol (wat is het, uit welke onderdelen bestaat het, zijn de onderdelen in een andere functie te gebruiken, welke materialen e.d.).
- De aanpasbaarheid(adaptability)of flexibiliteit(flexibility)geeft aan of een product (ook een gebouw) of onderdeel ervan gemakkelijk toegepast kan worden voor of in een ander gebruik.
- Robuustheid kan een criterium zijn om ook in aanmerking te komen voor hergebruik op enige manier; een teer product of onderdeel is snel kapot bij demontage of montage voor hergebruik.

4.Reuse:hergebruik,urban mining,circulair oogsten. Het gaat hierbij om het volwaardig hergebruik van producten in zijn geheel in dezelfde functie door een andere gebruiker. Als je iets niet meer gebruikt of als iets gesloopt wordt, geef het weg of biedt het aan een organisatie die onderdelen van sloop / ontmanteling verzamelt en te koop aanbiedt (fraaie termen zijnurban miningencirculair oogsten). Soms kunnen immers oude bouwdelen goed hergebruikt worden in een nieuw of ander gebouw, zie bijvoorbeeldoude bouwmaterialenenNew Horizon. Ook de termreverse logisticskan in deze stap geplaatst worden: aan het einde van het productleven wordt het opgehaald door de leverancier/fabrikant om weer in het primaire proces verwerkt te worden.
Aspecten:
- Er is nog zeer weinig herbruikbaar materiaal, dat vaak ook nog duur is (schaarsteprobleem én milieuwens maken het duur; situatie 2023).
- Registratie van "ingrediënten" van oude bouwmaterialen is er niet (zoals bij sommige nieuwe bouwmaterialen of bouwonderdelen viaMadaster.)
- Soms zullen maatvoering of karakteristieken niet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit of aan de normen voor isolatiemateriaal e.d. (Bijvoorbeeld: mag een iets lagere deur wel hergebruikt worden?)
- Soms zal het de vraag zijn of milieukosten en -baten van hergebruikte bouwonderdelen tegen elkaar opwegen.

5.Repair:repareren. Vanuit duurzaamheidsoogpunt is het beter om goed onderhoud en reparatie uit te voeren dan materialen af te danken en nieuwe materialen te gebruiken. Helaas kunnen veel producten niet meer gerepareerd worden. Probeer zelf producten te maken die wel eenvoudig gerepareerd kunnen worden, bijvoorbeeld door modulaire opbouw. Het Japanse woordmottainaigeeft een soort eerbied aan voor een object: "wat zonde" om het weg te doen als het niet meer werkt, dus laten we het in ere houden en repareren. Denk aan het Repair Café ("weggooien, mooi niet!").

6.Refurbish:opknappen (renoveren). Het gaat hierbij om producten of bouwdelen te herstellen of te vernieuwen door ze op te knappen waardoor ze weer lange tijd meekunnen. Niet alles hoeft nieuw te zijn. Een lik verf of een nieuwe bekleding op een oude stoel kan al wonderen doen. Refurbished materiaal is vaak ook te koop, zodat aanschaf van echt nieuw niet nodig is. Bijherbestemmingbehoudt het gebouw, en eventueel bouwmaterialen en interieur, zijn historische waarde en geeft toch een nieuwe of gewijzigde functie aan een gebouw.

7.Remanufacture:herfabriceren,upcycling. Het gaat hierbij om nieuwe producten te maken van oude producten of onderdelen daarvan. Van oude houten vloerdelen tafels maken, oude meubels gebruiken om nieuwe meubels of andere producten van te maken. Het verzamelen van oude kleding om nieuwe kleding van te maken, behoort tot deze fase. Deze manier van "produceren" wordt somsupcyclinggenoemd (de waarde van iets dat bijna afval is, wordt verhoogd door er een nieuw object van te maken).

8.Repurpose:hergebruiken van producten met een ander doel (een soort herbestemmen van het product; hergebruiken met een ander doel zodat het product niet afgedankt hoeft te worden).

Afdanken: nuttig toepassen afgedankte materialen

Als een hogere graad van circulariteit niet mogelijk is, kan het product wellicht nog dienen als grondstof voor andere "producten", om zo in ieder geval de grondstoffen een langer leven te geven of nuttig te gebruiken voor groene energie.

9.Recycleendowncyclen:recyclen is een brede term die we gebruiken voor de verwerking en hergebruik van materialen. Hier gaat het vaak om het slopen of de-assembleren om materialen of grondstoffen uit te splitsen, zodat die later in een ander product gebruikt kunnen worden. Recyclen staat niet zo hoog op de 10R-ladder, maar zal nog zeer lang noodzakelijk zijn om te vermijden dat "afval" alleen maar verbrand wordt of in de natuur wegrot. Gelukkig zijn er al zeer veel recycle-mogelijkheden voor stoffen die slecht zijn voor de natuur. Glasbakken en kledingbakken bij winkels en milieustraten spelen hierbij een zeer grote rol (glas, kleding, chemische stoffen, elektronische apparatuur, kunststof, lampen, hout enz.); er zijn zelfs mobiele milieustraten omdat niet iedereen gemakkelijk naar een milieustraat kan. Deze manier van recyclen wordt ook weldowncyclengenoemd, maar is voorlopig nog een essentiële stap voor een beter milieu.

10.Recover:terugwinnen. Als alle andere manieren tekortschieten om een product of materiaal te hergebruiken, is energieterugwinning uit milieuveilig brandbare materialen de enige mogelijkheid. Verbranding zonder energieterugwinning en storten horen niet in een circulaire economie, evenmin als(grijze) biomassa.

Hergebruik 5R of 6R

De manier waarop hergebruik plaatsvindt, is afhankelijk van de technische en financiële mogelijkheden (je moet wel realistisch blijven). Doel is zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken (ook bekend onder5Rof 6R), dus om zo lang mogelijk het moment uit te stellen waarop een product onbruikbaar "afval" wordt en verbrand of gestort moet worden:
-re-use, re-sale: opnieuw gebruiken of verkopen, indien het product nog niet defect of verouderd is (denk ook aan "Lego-blokken", die bevorderen 100% hergebruik)
-repair: repareren, indien het product defect is, maar nog te goed genoeg is om weg te doen
-refurbish: renoveren, indien het product nog goed is maar verouderd (niet voldoet aan de actuele eisen)
-remanufacture: herfabriceren, wanneeronderdelenhergebruikt kunnen worden
-recycle: herwinnen, waarbij uit oude producten de grondstoffen worden teruggewonnen die weer worden gebruikt bij het fabriceren van nieuwe producten (secundaire grondstoffen)
-recover:verbranden of storten ("laten rotten") als recyclen niet mogelijk is (technisch of financieel), kan mogelijk het materiaal gecomposteerd of verbrand worden (en zo energie opleveren).

Een voorwaarde voor alle hergebruik is de mate waarin de onderdelen van het gebouwde demontabel zijn; dan pas kunnen onderdelen worden hergebruikt. Belangrijk is ook welke inspanning het vraagt om de onderdelen te demonteren; vaak zijn de kosten van demonteren en hergebruik aanzienlijk hoger dan het toepassen van nieuwe materialen. (Overigens, demontabel zijn heet tegenwoordig ook wel losmaakbaarheid; die term komt wat raar over, maar is eigenlijk wel duidelijk.)
Ook is het gunstig voor hergebruik als het bouwelementaanpasbaaris, waardoor de mogelijkheden toenemen om het bouwelement te recyclen.

6R nieuwe R6-variant

R1.Refuseenrethink: afzien van producten of producten intensiever gebruiken
R2.Reduce: producten efficiënter fabriceren of efficiënter maken in het gebruik
R3.Reuse: hergebruik van een product
R4.Repair,refurbish,remanufacturingenrepurpose: reparatie en hergebruik van productonderdelen
R5.Recycling: verwerken en hergebruiken van materialen
R6.Recover: energie terugwinnen uit materialen.

(Overigens: hier zijn ook weer varianten op, met een net iets andere betekenis of uitleg.)

Aspecten
Mogelijkheden, onmogelijkheden en soms voorwaarden voor economisch hergebruik zijn o.m.:
- Delevenscyclusis belangrijk, bij voorkeur het eenvoudig kunnen verlengen van het leven van het gebouw (functieverandering, herbestemming, transformatie).Materiaalkeuzespeelt hierop in. Kiezen voor een duurzaam materiaal is evident; materialen (producten) zijn bij voorkeur modulair (demontabel) en inwisselbaar (herbruikbaar). Een beter product kan duurder zijn, maar kan zich terugbetalen door een langer leven en herbruikbaarheid.
-Er moet er voldoende herbruikbaar materiaal zijn(de " Lego-blokken" zijn hierboven al genoemd) éner moet voldoende vraag naar (datzelfde) herbruikbaar materiaal zijn.
- Deopdrachtgever moet open staan voor het circulaire systeem, omdat al in de ontwerpfase keuzes gemaakt moeten worden. Aspecten die een rol spelen zijn o.m. hergebruik van nieuwe materialen en bouwonderdelen (is het product duurzaam gefabriceerd, is vervangen eenvoudig, is hergebruik mogelijk aan het einde van de levensfase), en hergebruik van sloopmateriaal mogelijk bij de bouw.
- Deproducent neemt het product terugals het (om welke reden dan ook) niet meer gebruikt wordt. Eventueel blijft de producent eigenaar van het product. Mogelijk probleem: bestaat de producent nog (faillissement), heeft hij een doorstart doorgemaakt (met minder aansprakelijkheid) of is hij overgenomen door een partij die geen afspraken uit het verleden overneemt?
- De inzameling van de producten moet effectief en efficiënt zijn. Dehoeveelheid van een productmoet voldoende massa hebben om inzameling nuttig te maken. Inzameling via de vuilniswagen zou het handigst zijn, want gemeentelijkeinzamelpuntenzijn vaak te ver weg en inzamelpunten bij de leveranciers werken niet helemaal (vaak wordt via internet besteld en geleverd, en men levert het product daarom niet in bij de naburige leverancier).
- Wanneer productenmodulairzijn opgebouwd, kan hergebruik via reparatie gemakkelijker plaatsvinden.
- Het te hergebruiken materiaal is meestalniet zo mooi meer(slijtageplekken, spijkergaten e.d.). Dat moet geen bezwaar zijn (bijvoorbeeld niet zichtbaar omdat het in een kelder is, of men vindt het inderdaad niet belangrijk), want herstel zal het oude materiaal vaak duurder maken dan nieuw materiaal.
- Het te hergebruiken materiaalmoet (vrijwel) dezelfde prestatie leverenals een nieuw materiaal, wat soms moeilijk is omdat materialen evolueren en of meer presteren of langer meegaan of duurzamer zijn o.d. Kiezen voor een hergebruikt materiaal is daarom soms kiezen voor minder prestaties.
- Dematerialen moeten identificeerbaarzijn. Op veel kunststof onderdelen staat duidelijk welk soort kunststof het betreft (PE voor polyethyleen e.d.), zodat demontage van de onderdelen naar materiaal zinvol wordt.
-Vastleggen van de gebruikte materialenin een gebouw kan in bijvoorbeeldMadaster, een soort gebouwenpaspoort met materialen (zie eventueel ook deNationale MilieuDatabase NMD); zowel Madaster als de NMD zijn helaas zeker niet gratis (als de overheid deze instellingen zou financieren, zou er ongetwijfeld veel vaker gebruik van worden gemaakt).
- Wanneer een product niet-herbruikbare materialen bevat, moeten hiervoor eigenlijkvervangende materialenworden gezocht.
- Wanneer niet onmiddellijk hergebruik mogelijk lijkt, kan een "circulaire marktplaats" de mogelijkheid geven om producten, onderdelen en materialen aan te bieden voor hergebruik.
- Bij circulair bouwen speelt een belangrijke rol een gebouw zo te ontwerpen dat het (her)gebruikt kan worden wanneer de functie wijzigt. Een gebouw moet bij eenfunctieveranderinggemakkelijk aangepast kunnen worden.
- Wanneer eengebouw (bijna) volledig uit hergebruikt materiaalgebouwd gaat worden,weet je van te voren vaak niet welke materialen en bouwcomponenten beschikbaar zijn, bijvoorbeeld welke grootte en hoeveelheid ramen, I-profielen, houten balken. Hetontwerpprocesmoet wat anders ingezet, veel meerad hoc. Dit is lastig voor de opdrachtgever (wat heb ik straks? en voor welk bedrag?), maar ook lastig i.v.m. vergunningverlening e.d. Een paar activiteiten:
. ontwerp op contouren (aantal m2, omvang)
. zoek het materiaal en de bouwdelen: wat is er nodig? waar vandaan halen? moet dat gebouw nog gesloopt worden? wat als er niet voldoende is? wat als de maten teveel afwijken? moeten er nieuwe berekeningen worden uitgevoerd? is het benodigde materiaal lokaal beschikbaar of moet het van ver komen? welke bewerkingen moeten de materialen nog ondergaan?
. de opdrachtgever moet een bijna blind vertrouwen hebben in architect en aannemer; er zijn zoveel onzekerheden dat er snel mee gerommeld kan worden; die onzekerheden nemen waarschijnlijk af in aantal en omvang als er veel meer te hergebruiken materialen en bouwdelen zijn, als die zo "van de plank" kunnen worden gepakt (zoals nu bijvoorbeeld bijGebruikte bouwmaterialen; houd er rekening mee dat bijvoorbeeld sloophout duurder kan zijn dan nieuw hout; zieoude bouwmaterialenvoor meer leveranciers)
. samenwerking tussen aannemer, architect, toeleveranciers, opdrachtgever en wellicht zelfs gemeente is noodzakelijk; dat kan een enorme druk op één of meer van de spelers leggen
- Circulair bouwen houdt ook in:
.verantwoordelijkheidnemen (geen verantwoordelijkheid afschuiven naar andere bedrijven, maar samen ervoor zorgen dat alles correct en eerlijk gaat)
.betrouwbaarzijn (klanten, partners e.d. moeten kunnen vertrouwen op de juistheid van het productieproces enz.).
- Om gebouwen demontabel te maken, zal het accent uiteraard meer liggen opmontage(bijindustrieel bouwen,dus montagebouw met prefab bouwelementen) dan opgietbouw. Bijkomend voordeel is dat er bijdroogbouwmet bouten e.d. geen wachttijden zijn omdat er geen gestort of aangestort beton is dat moet harden.
- In een overgangsfase: wanneer geen hergebruik mogelijk is, is "downcyclen" te overwegen. Een voorbeeld is de verwerking van beton tot betongranulaat (zie o.m.bsa-granulaat) of als puin voor de fundering van wegen. Beide toepassingen zijn zeer goede en eenvoudige manieren om beton te "hergebruiken"; wanneer dat niet voldoende is, moet het puin beter gescheiden worden:Freementmaalt met desmart liberatorhet sloopbeton voorzichtig waardoor het beter de verschillende fracties kan scheiden en aanzienlijk meer van het beton hergebruikt kan worden.

Bedrijven die zich richten naar de circulaire economie zijn zich meestal bewust van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).
Documentatie (sites)
-Projecten, Producten en Paviljoen Biobased bouwen(Kennisbank biobased en circulair bouwen).
-New Horizon(hergebruik en alles wat er bij betrokken is)

Note Ron van Gelder

Bovenstaande in acht genomen, is de combinatie zien van de afzonderlijke bestandelen van de tot stand koming van een bouwproject. Daarbij afvragend welke delen goed zijn om te mogen worden meegewogen in een besluit om, en hoe te bouwen. van Gelder is vrij te wijzen op de SIP panelenbouw welke hij al meer dan 15 jaar promoot. Een direct voortvloeisel voorkomend uit de SIP bouw, is het vereenvoudigen van het SIP Systeem. Van daaruit is het Featherlight systeem ontwikkeld. De punten welke voor verbetering nodig waren zijn aangepakt. Denkt u direct aan demontabel zijn. Lichtgewicht en sterkte van de LVL profielen. de LVL profielen voegen een enorme stijfheid toe in de 2 vormen van belastbaarheid. Zowel dragend als overspannend. Alle delen zijn afzonderlijk in het geheel te hergebruiken. December 2024 van Gelder 

Note Ron van Gelder 

In notities wordt vaak gesproken over het duurder worden en zijn van circulair bouwen. van Gelder bestrijdt dat ten zeerste. Door direct vanaf de ontwerptafel te orienteren op de IFD bouwwijze, zorgvuldig te orienteren met behulp van werkelijke kennis en geintereseerden met de juiste motivatie.